Page 158 - Multimedia met Windows

Belangrijke bestanden bewaar je niet alleen op de harde schijf, maar archiveer je best ook op een cd, dvd of BD schijf. Een harde schijf is een mechanisch apparaat dat aan slijtage onderhevig is en al na 3 jaar stuk kan gaan. Over de houdbaarheid van cd-r schijfjes hebben we goed en slecht nieuws. Eerst het slechte nieuws: schijfjes van een goedkoop of naamloos merk gaan - schrik niet - amper 2 jaar mee. De prijsbewuste consument zal ontgoocheld opkijken wanneer blijkt dat de babyfoto’s van zoon- of dochterlief al bij hun eerste communie niet meer kunnen gelezen worden van de cd-r schijf waarop ze werden gebrand. En nu het goede nieuws: gegevens die gebrand werden op zilveren schijfjes van een betrouwbaar merk, die bovendien in ideale omstandigheden bewaard werden, gaan veel langer mee: van 10 tot meer dan 100 jaar. Alles hangt af van de samenstelling van het schijfje.

Een cd schijf bestaat uit verschillende lagen. De eerste laag bestaat uit polycarbonaat (een soort plastic) en bevat een ondiepe spiraalvormige groef. Daarboven zit een organische kleurstoflaag (cyanine, phthalocyanine of azo) die door een dunne weerspiegelende laag, bestaande uit goud, zilver of een zilverlegering, bedekt wordt. Tenslotte volgt nog een beschermende deklaag. Sommige schijven worden nog voorzien van extra lagen die de krasweerstand verbeteren, de duurzaamheid verhogen of het oppervlakte geschikt maken voor inkjet- of thermische printers. De kleurstoflaag is de laag waarop de laserstraal van je cd-schrijver de gegevens brandt. Het is je allicht ook al opgevallen toen je voor het winkelrek met de cd-r en dvd-r schijfjes stond: de kleur van de onderzijde van de schijf kan zilvergrijs, groen of blauw zijn. Die kleur is afhankelijk van het type kleurstoflaag. Let op: de fabrikant kan ook bewust bepaalde kleurstoffen toegevoegd hebben, bijvoorbeeld om de kleur van de schijf te laten lijken op die van geperste cd’s. De kleur zegt dus niet alles over de echte samenstelling of kwaliteit van de schijf. In het algemeen zijn goudkleurige cd-r schijfjes het best. De uiteindelijke kwaliteit hangt verder ook af van het productieproces en de strengheid van de kwaliteitscontrole door de fabrikant. Fabrikanten Kodak en Belkin beweren cd-r schijfjes te maken die 100 respectievelijk 300 jaar lang meegaan. Beiden maken gebruik van een pthalocyanine kleurstoflaag en van een gouden reflectielaag. Bij Delkin is dit zelfs 24 karaat goud. Gelukkig is die laag microscopisch dun zodat de schijfjes geen fortuin kosten, al zijn ze wel een paar keer duurder dan normale schijfjes. In dit gamma hebben ze ook dvd-r schijfjes die iets minder lang meegaan: 80 jaar bij Kodak en 100 jaar bij Delkin.

Hoe goed de datalaag ook samengesteld is, ze blijft lichtgevoelig.

Een schijfje waarvan de onderkant aan rechtstreeks zonlicht wordt blootgelegd kan al

na enkele dagen gedeeltelijk of zelfs geheel onleesbaar worden. Na minder dan een maand zijn zo goed als alle types schijven compleet onleesbaar geworden. Bewaar de schijfjes daarom steeds in een doosje, zodat de zon er nooit rechtstreeks op kan schijnen. Bewaar het doosje in een afgesloten schuif of kast. Net als zonlicht kan een te hoge temperatuur de datalaag doen vervagen en een te hoge luchtvochtigheid kan de reflecterende laag versneld doen corroderen. Cd’s en dvd’s bewaar je dus in een koele, droge ruimte. Wil je de levensduur van je schijfjes echt zo groot mogelijk houden, raak dan de schijfjes enkel aan de zijkant aan. Het zuur van je handen kan na jaren inwerken op de beschermende lagen. Schrijf beter niet op het schijfje zelf, maar op het inlaykaartje. Wil je toch iets op de schijf schrijven, gebruik dan een speciale stift voor cd’s te beschrijven. Deze hebben een zachte punt en bevatten geen solventen die schadelijk kunnen zijn voor de beschermlaag.